اختلال خواب در کودکان

اختلال خواب چیست؟

اختلال خواب در کودکان شامل مشکلاتی است که به خواب رفتن، بیدار شدن از خواب و خواب باکیفیت را با مشکل روبرو می‌کند. این کودکان معمولا خواب کافی ندارند یا اینکه ساعت‌های طولانی را در خواب به سر می‌برند. اختلال خواب در سنین پایین، کودکان را با مشکلات زیادی در مدرسه روبرو می‌کند، مثل مشکل در تمرکز، یادگیری، حافظه و دقت پایین. علاوه بر این روی رفتارها آنها تاثیر منفی می‌گذارد. اختلال خواب در بچه‌ها خود را به شکل بیش‌فعالی، تحریک‌پذیری و بدخلقی نشان می‌دهد. این اختلالات خواب شامل انواع زیر است:

1. بی‌خوابی
2. آپنه خواب انسدادی
3. آپنه خواب مرکزی
4. پاراسومنیا
5. اختلال در ریتم شبانه‌روزی مغز
6. سندروم پای بی‌قرار
7. اختلال حرکت دوره‌ای اندام
8. اختلال حرکتی ریتمیک

توجه داشته باشید که اختلال خواب، به عنوان یک اختلال روانشناختی در کودکان وجود ندارد و تمامی مشکلات ذکر شده، با زمینه پزشکی ظهور پیدا می کنند.

علائم اختلال خواب در کودکان نوپا (کمتر از 2 سال)

توصیه‌هایی برای بهبود خواب کودک

1. یک ساعت خواب ثابت برای کودک خود در نظر بگیرید. اجازه ندهید کودکان در آخر هفته‌ها تا دیر وقت بخوابند. ساعت خواب و بیداری حداکثر باید یک تا یک و نیم ساعت جابجا شوند.
2. یک روتین قبل از خواب داشته باشید. مثلا قبل از خواب چند صفحه داستان بخوانید یا یک دوش آب کرم برای کودکتان آماده کنید.
3. تا 6 ساعت قبل از خواب هیچ نوشیدنی یا غذای کافئین‌دار یا بیش از حد شیرین در اختیار کودکان قرار ندهید.
4. از دمای مناسب اتاق، میزان نور اتاق و راحتی آن اطمینان حاصل کنید.
5. مطمئن شوید میزان سروصدای منزل در کم‌ترین میزان ممکن است.
6. قبل از خواب غذای سنگین و چرب به کودکان ندهید.
7. فعالیت‌های هیجانی و پرتحرک را قبل از نزدیکی ساعت خواب انجام ندهید.
8. یک ساعت قبل از خواب، تمامی فعالیت‌های مرتبط با کامپیوتر، لپ‌تاپ، رادیو و آلات موسیقی را قدغن کنید.
9. نوزادها و کودکان وقتی خسته به نظر می‌رسند باید به تخت خواب روند. بهتر است هنگامی که خوابشان می‌برد در آغوش شما یا در اتاقی دیگر نباشند. برای به خواب رفتن آنها، کنار آنها دراز نکشید.

• اگر نیاز به راهنمایی دقیق و تخصصی دارید، حتما با متخصص اطفال مشورت کنید.

تشخیص اختلال خواب در کودکان

اختلال خواب در کودکان علل متنوعی دارد. برای تشخیص قطعی و تخصصی، متخصص اطفال درباره عادت‌های خواب و بیداری، سابقه بیماری خانواده و همچنین علائم و نشانه‌های کودک سوالاتی می‌پرسد. ممکن است پزشک از شما بخواهد برای چند هفته متوالی ساعات خواب و بیداری و علائم را ثبت کنید. پس از بررسی این موارد و معاینه جامع فیزیکی پزشک تشخیص خود را اعلام می‌کند.

در برخی موارد نیاز به بررسی تخصصی است. در این حالت، فعالیت عضلانی کودک حین خواب، ضربان قلب، تنفس و قفسه سینه او بررسی می‌شوند. بدین منظور، سنسورهایی روی سر، قفسه سینه، نزدیک چشم و چانه کودک قرار می‌گیرد. در این مطالعه، کودک با داستان، ویدئو یا هر وسیله دیگری سرگرم می‌شود تا به خواب برود و مطالعه آغاز شود. در موارد معدودی نیاز به این مراحل است و پزشک پس از بررسی اولیه مشکل را می‌یابد.

درمان اختلالات خواب اطفال

درمان اختلال خواب در کودکان چگونه انجام می‌شود؟ پس از معاینه کودک و بررسی تمام عوامل دخیل، نوبت به درمان می‌رسد. برای درمان نیاز به دارو، تغییر عادات خواب یا جراحی بهبود تنفس است. همچنین برخی استراتژی‌های درمان شناختی هم می‌توانند استفاده شوند. در برخی موارد نیاز به دستگاهی برای بهیود تنفس و کیفیت خواب است. دستگاهی مثل CPAP، چنین کاربردی دارد. این دستگاه، جریان هوایی با فشار مثبت را برای درمان آپنه از طریق دهان به سیستم تنفسی کودک وارد می‌کند.

کلام آخر

اختلال خواب در کودکان ممکن است به شکل مشکل در خواب، رفتارهای غیرعادی یا مشکلات فیزیکی بروز یابد. این مشکلات هم در زندگی روزمره کودک و مادر و هم کیفیت خواب تاثیر می‌گذارند. اگر احساس می‌کنید کودک شما خواب راحتی ندارد یا پس از بیداری انرژی کافی ندارد حتما به متخصص اطفال مراجعه کنید و علائم را به او گزارش دهید.